Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện

1. Bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì? Đối tượng tham gia là ai?

Bảo hiểm xã hội tự nguyện (BHXH tự nguyện) là loại hình bảo hiểm xã hội mà người tham gia bảo hiểm được quyền lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với tài chính của mình.

Theo Khoản 4 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được quy định tại Khoản 1 Điều 2 Luật BHXH.

Cụ thể, Điều 8 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của pháp luật về BHXH, bao gồm:

• Người lao động làm việc theo HĐLĐ có thời hạn dưới 03 tháng trước ngày 01/01/2018; người lao động làm việc theo HĐLĐ có thời hạn dưới 01 tháng từ ngày 01/01/2018 trở đi;
• Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, ấp, bản, sóc, làng, tổ dân phố, khu, khu phố;
• Người lao động giúp việc gia đình;
• Người tham gia các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không hưởng tiền lương;
• Xã viên không hưởng tiền lương, tiền công làm việc trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã;
• Người nông dân, người lao động tự tạo việc làm bao gồm những người tự tổ chức hoạt động lao động để có thu nhập cho bản thân và gia đình;
• Người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời nhưng chưa đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về BHXH;
• Người tham gia khác.

Căn cứ theo Điều 4 Luật BHXH thì BHXH tự nguyện được hưởng chế độ 02 chế độ, bao gồm: Chế độ hưu trí và chế độ tử tuất.

2. Phương thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện

Điều 9 Quyết định 595/2017/QĐ-BHXH quy định về phương thức đóng BHXH tự nguyện. Theo đó, người tham gia BHXH tự nguyện được chọn một trong các phương thức đóng sau đây để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất:

• Đóng hằng tháng;
• Đóng 03 tháng một lần;
• Đóng 06 tháng một lần;
• Đóng 12 tháng một lần;
• Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần;
• Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Theo đó, thời điểm đóng BHXH đối với phương thức (1), (2), (3), (4) được thực hiện như sau:

• Trong tháng đối với phương thức đóng hằng tháng;
• Trong 03 tháng đối với phương thức đóng 03 tháng một lần;
• Trong 04 tháng đầu đối với phương thức đóng 06 tháng một lần;
• Trong 07 tháng đầu đối với phương thức đóng 12 tháng một lần.

 Thời điểm đóng BHXH đối với phương thức (5), (6) được thực hiện tại thời điểm đăng ký phương thức đóng và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng.

3. Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện

Theo quy định tại Điều 10 Quyết định 595/2017/QĐ-BHXH thì mức đóng hằng tháng của người tham gia BHXH tự nguyện như sau:

Mdt = 22% x Mtnt

Trong đó:

• Mdt: Mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng.
• Mtnt: mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn.

Mtnt = CN + m x 50.000 (đồng/tháng)

Trong đó:

• CN: Mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn tại thời điểm đóng (đồng/tháng).
• m: Tham số tự nhiên có giá trị từ 0 đến n.

Mức thu nhập tháng người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn, cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở.

Trong khi đó, năm 2022, mức chuẩn nghèo của khu vực nông thôn được thay đổi là 1.500.000 đồng/tháng. Vì vậy, mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện thấp nhất và mức hỗ trợ của Nhà nước đối với người lao tham gia BHXH tự nguyện như sau:

Đối với mức lương cơ sở, mức lương cơ sở hiện tại là 1.490.000 đồng. Ngày 11/11/2022, Quốc hội thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2023. Theo đó, tăng lương cơ sở lên 1.800.000 đồng/tháng kể từ 01/7/2023. Như vậy, mức thu nhập tháng người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn hiện tại không cao quá 29.800.000 đồng; kể từ 01/7/2023 thì không cao quá 36.000.000 đồng.

Trên đây là một số quy định về bảo hiểm xã hội tự nguyện. Hi vọng những chia sẻ này đã cung cấp đến cho người đọc một góc nhìn tổng quan và những thông tin hữu ích nhất về chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện.