Ung Thư Đầu Mặt Cổ

Ung thư đầu mặt cổ là nhóm các bệnh ung thư khá phổ biến ở nước ta. Các loại ung thư ở vùng đầu cổ thường gặp nhất là: ung thư vòm họng, ung thư sàng hàm, ung thư Amydal, ung thư hạ họng – thanh quản, ung thư hạch vùng cổ, ung thư lưỡi….

1. Nguyên nhân ung thư đầu cổ

Nguyên nhân ung thư đầu cổ đến nay vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, các yếu tố dưới đây được cho là làm tăng nguy cơ vùng đầu, cổ:

• Người trên 45
• Nam giới
• Hút thuốc lá, thuốc lào (cả chủ động, thụ động) và lạm dụng rượu.
• Nhiễm HPV (loại virus có liên quan đến ung thư sinh dục), virus Epstein – Barr
• Vệ sinh răng miệng kém, hàm răng giả khớp không tốt, răng mẻ
• Bức xạ ánh sáng mặt trời
• Những người làm nghề mộc, làm việc với chất kền liên quan đến ung thư các xoang.
• Ăn ít rau quả, bị ảnh hưởng phóng xạ

2. Triệu chứng ung thư đầu cổ

Các triệu chứng ung thư đầu và cổ tùy thuộc vào vị trí của bệnh ung thư, nhưng nói chung bao gồm:

• Đau
• Sưng tấy môi, lợi, lưỡi, sàn miệng, vòm họng, hạ họng, thanh quản, hốc mũi.
• Khàn tiếng
• Khó nuốt, hơi thở có mùi hôi…
• Tắc nghẽn mũi hoặc nghẹt mũi kéo dài
• Mũi thường xuyên chảy máu và / hoặc chảy nước mũi bất thường
• Khó thở
• Tê hoặc cảm thấy một số vùng trên đầu và cổ hoạt động kém.
• Đau hoặc khó khăn khi nhai, nuốt, hoặc di chuyển hàm hay lưỡi
• Tai và / hoặc hàm đau bất thường
• Có máu trong nước bọt hoặc đờm, chất nhầy từ đường hô hấp
• Người mệt mỏi, giảm cân không rõ nguyên nhân

Để nhận biết được bệnh ung thư, người bệnh phải được khám bằng phương pháp nội soi, chụp CT, siêu âm, MRI, đặc biệt giải phẫu bệnh là hết sức cần thiết.

3. Các loại ung thư đầu mặt cổ thường gặp:

Các loại ung thư vùng đầu mặt cổ rất đa dạng. Biểu hiện của mỗi loại ung thư tùy thuộc vào vị trí và cơ quan mà khối u tác động.

• U nguyên bào thần kinh khứu giác

Đây là một ung thư hiếm gặp nằm ở phần trên của khoang mũi. Khối u này thường xuất hiện ở khoang mũi rồi lan ra các xoang kế cận, hốc mắt và não. Các biểu hiện có thể gặp như mất khứu giác, chảy máu mũi thường xuyên và khó thở bằng đường mũi.

• Ung thư sàn miệng

Các tế bào ung thư sàn miệng khởi phát từ dưới lưỡi. Các triệu chứng thường gặp như: bệnh nhân có thể cảm nhận thấy khối u khi có cảm giác một khối nhỏ và vết đau ở dưới lưỡi mà lâu không lành. Những đặc điểm này có thể gợi ý sự khỏi đầu của một ung thư sàn miệng.

Các triệu chứng có thể là đau, vết loét dưới lưỡi không lành, mất răng, nuốt đau… Khi khối u lớn dần và lan đến các cơ quan khác, các triệu chứng khác có thể xuất hiện.

• Ung thư môi

Ung thư môi là loại ung thư của da môi. Khối u có thể xuất hiện ở môi trên lẫn dưới, nhưng thường gặp là ở môi dưới. Ung thư môi được xếp vào nhóm ung thư miệng. Hầu hết các ung thư môi là ung thư tế bào vảy. Các yếu tố làm tăng nguy cơ xuất hiện ung thư môi là tiếp xúc với ánh sáng và hút thuốc lá.

• Ung thư miệng

Ung thư miệng là một nhóm ung thư xuất hiện tại môi, nướu, lưỡi, mặt trong má, trần miệng và sàn miệng. Các ung thư trong nhóm này thường được điều trị tương tự nhau. Các triệu chứng của ung thư miệng có thể là:

• Vết loét trong miệng không lành.
• Có mảng màu trắng hoặc đỏ trong miệng.
• Mất răng.
• Xuất hiện u trong miệng có thể cảm nhận được.
• Đau miệng, đau tai, nuốt đau.

Cấu trúc khoang miệng

Các yếu tố làm tăng khả năng mắc loại ung thư vùng đầu mặt cổ này gồm hút thuốc, nhiễm virus HPV hay suy giảm miễn dịch.

• Khối u mũi và cạnh mũi – U mũi xoang

Khối u mũi xuất hiện ở trong khoang mũi, nơi đầu tiên tiếp nhận không khí để hô hấp. Các khối u cạnh mũi có ở các xoang cạnh mũi. U mũi xoang có thể là lành tính hoặc ác tính. Tùy thuộc vào bản chất của khối u mà bác sĩ đưa ra điều trị phù hợp.

Các biểu hiện thường gặp là chảy máu mũi, khó thở qua mũi, chảy dịch mũi, mất khứu giác. Hút thuốc lá, ô nhiễm không khí, nhiễm HPV hay phơi nhiễm hóa chất là các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng bị ung thư mũi, cạnh mũi.

• Ung thư vòm

Bệnh xuất hiện ở mũi họng, vùng phía sau mũi và thành sau họng. Loại ung thư ung thư vùng đầu mặt cổ này rất khó để phát hiện sớm. Các triệu chứng của bệnh cũng dễ nhầm lẫn với những bệnh lý khác.

• U tuyến yên

Tuyến yên là một tuyến nội tiết nhỏ nằm ở giữa hai bán cầu não. Rất nhiều loại hormone được tuyến yên tiết ra và điều hòa toàn bộ cơ thể. Do đó, khối u tuyến yên gây rối loạn về nội tiết. Hầu hết các khối u tuyến yên là lành tính..

• U tuyến nước bọt

U ở tuyến nước bọt khá hiếm gặp. Có ba tuyến nước bọt chính: tuyến mang tai, tuyến dưới hàm và tuyến dưới lưỡi. Hầu hết u tuyến nước bọt là lành tính.

• Ung thư da

Ung thư da thường xuất hiện nhiều nhất ở các vùng tiếp xúc nhiều với ánh sáng. Có ba loại ung thư da thường gặp: ung thư tế bào đáy, ung thư tế bào vảy và ung thư tế bào hắc tố (melanoma).

Biện pháp phòng ngừa ung thư da hiệu quả nhất là hạn chế tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Tia UV trong ánh nắng là tác nhân khiến da xuất hiện ung thư. Ung thư da nếu được phát hiện sớm thì sẽ có tiên lượng tốt hơn rất nhiều.

• Ung thư khẩu cái mềm

Khẩu cái mềm là lớp niêm mạc phía trên phủ bên trong khoang miệng. Ung thư khẩu cái mềm được xem là một loại ung thư họng. Các triệu chứng có thể xuất hiện là:

• Chảy máu trong miệng.
• Khó nuốt, khó nói.
• Hơi thở có mùi hôi.
• Đau trong miệng, vết loét miệng không lành.
• Đau khi nuốt.

Bạn có thể thấy đau trong miệng hoặc khi nuốt

• Ung thư họng thanh quản

Đây là nhóm ung thư xuất hiện ở hầu họng, thanh quản và amydal. Ung thư họng cũng có thể ảnh hưởng đến nắp thanh môn. Các triệu chứng có thể gặp như ho, khàn tiếng, khó nói, khó nuốt, đau tai, đau họng.

• Ung thư tuyến giáp

Tuyến giáp là tuyến nội tiết dạng hình cánh bướm nằm hai bên khí quản, bên dưới yết hầu. Hormone tuyến giáp có nhiều chức năng như điều hòa chuyển hóa thân nhiệt, huyết áp, nhịp tim…

Có nhiều loại ung thư tuyến giáp. Một số loại diễn tiến từ từ, trong khi một số lại ác tính và chuyển biến rất nhanh. Hiện tại, hầu hết ung thư tuyến giáp đều có thể điều trị được. Một số khối u tuyến giáp nhỏ có thể không cần phải điều trị ngay.

• Ung thư lưỡi

Có nhiều loại ung thư xuất hiện ở lưỡi. Tùy thuộc vào độ ác tính và bản chất khối u mà bác sĩ có thể đưa ra tiên lượng và điều trị khác nhau. Phương pháp chủ yếu được sử dụng là phẫu thuật cắt bỏ khối u. Việc điều trị sẽ cố gắng hạn chế tối đa những ảnh hưởng đến khả năng nói chuyện và ăn uống. Tập phục hồi chức năng là cần thiết sau khi điều trị.

4. Ung thư vùng đầu mặt cổ có thể điều trị

Nếu phát hiện sớm và điều trị tích cực, các bệnh ung thư đầu và cổ có thể chữa được với tỷ lệ sống trên 5 năm đạt 95% và một số trường hợp khỏi hoàn toàn với phương thức chung bao gồm điều trị – phẫu thuật, xạ trị và hóa trị.

Phẫu thuật là phương pháp chính cho điều trị ung thư đầu và cổ, đặc biệt là ung thư giai đoạn sớm liên quan đến tuyến giáp và tuyến nước bọt. Ung thư lưỡi, họng, amydal và thanh quản thường đòi hỏi kết hợp phẫu thuật, xạ trị và hóa trị. Ung thư mũi thường được điều trị bước đầu bằng xạ trị và hóa trị . Lưu ý, quá trình điều trị có thể ảnh hưởng đến việc ăn uống, nói chuyện, thậm chí là thở, do đó bệnh nhân có thể cần phải được phục hồi chức năng.

Bệnh nhân có các biểu hiện nghi ngờ mắc ung thư đầu mặt cổ có thể liên hệ khám và điều trị tại Khoa Khám bệnh và điều trị tự nguyện, sát cổng chính bệnh viện hữu nghị Việt Nam-Cuba Đồng Hới

Số điện thoại liên hệ: 0814 350 359