Tham Gia Trở Lại Bảo Hiểm Xã Hội Sau Khi Hưởng Bảo Hiểm Xã Hội Một Lần

1. Hưởng bảo hiểm xã hội một lần là gì?

Hưởng bảo hiểm xã hội một lần là việc người lao động đã tham gia đóng bảo hiểm xã hội được thanh toán một khoản tiền nhất định khi không tiếp tục tham gia đóng bảo hiểm xã hội và không đủ điều kiện hưởng chế độ lương hưu.

Theo quy định tại Điều Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 (BHXH), người lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã  hội bắt buộc mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc các trường hợp sau:

• Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội;
• Người lao động đã đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;
• Người lao động ra nước ngoài để định cư;
• Người lao động đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
• Người lao động gồm: Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân; hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí, khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

2. Có được tham gia trở lại bảo hiểm xã hội sau khi hưởng bảo hiểm xã hội một lần không?

Thực chất, pháp luật hiện hành không có quy định về việc người lao động có được tham gia trở lại bảo hiểm xã hội sau khi hưởng bảo hiểm xã hội một lần hay không. Tuy nhiên, tại Khoản 1 Điều 2 Luật BHXH đã quy định về đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:

• Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
• Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
• Cán bộ, công chức, viên chức;
• Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;
• Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;
• Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí;
• Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
• Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;
• Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.

 Ngoài ra, Khoản 4 Điều 2 Luật BHXH cũng có quy định rằng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Như vậy, có thể thấy rằng, sau khi hưởng bảo hiểm xã hội một lần, người lao động, viên chức có thể tham gia trở lại bảo hiểm xã hội theo hình thức bảo hiện xã hội bắt buộc hoặc tự nguyện tùy từng trường hợp. Ví dụ, trong trường hợp nghỉ việc ở cơ quan cũ khi chưa đủ tuổi nghỉ hưu, người lao động, viên chức có thể hưởng bảo hiểm xã hội một lần; khi làm việc ở cơ quan mới, người lao động, viên chức có thể tham gia trở lại bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc tự nguyện tùy trường hợp theo quy định của pháp luật.

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 2 và Điều 23 Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, mỗi cá nhân tham gia bảo hiểm xã hội sẽ được cơ quan bảo hiểm xã hội cấp cho 1 mã số bảo hiểm xã hội và ghi nhận mã số này trên sổ bảo hiểm xã hội và thẻ bảo hiểm y tế của người lao động. Trong trường hợp người lao động rút bảo hiểm xã hội 1 lần, sổ bảo hiểm xã hội sẽ bị cơ quan Bảo hiểm xã hội thu hồi nhưng cơ quan này không hề xóa bỏ mã số bảo hiểm xã hội của người lao động đó trên cơ sở dữ liệu. Khi khai thông tin tham gia bảo hiểm trở lại, người lao động chỉ cần cung cấp mã số bảo hiểm xã hội trước đây của mình cho doanh nghiệp để họ khai thông tin và đóng bảo hiểm xã hội cho mình.

Như vậy, người lao động, viên chức được tham gia trở lại bảo hiểm xã hội sau khi hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Việc tham gia trở lại bảo hiểm xã hội sẽ đảm bảo quyền lợi của người lao động, viên chức trong trường hợp họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản trong công việc mới.