0962451414Dinh Dưỡng Điều Trị Viêm Tụy Cấp
btnsen
- Nuôi dưỡng bệnh nhân theo độ nặng của bệnh
1.1 Bệnh nhân viêm tụy cấp nhẹ-trung bình
Không suy dinh dưỡng: cần nhịn ăn vài ngày đầu, sau đó có thể ăn đường miệng, không cần dinh dưỡng hỗ trợ.
Có suy dinh dưỡng và có đau bụng buộc phải nhịn từ 5-7 ngày: nuôi ăn qua sonde và nuôi tĩnh mạch hỗ trợ.
1.2 Bệnh nhân viêm tụy cấp nặng
Can thiệp dinh dưỡng tích cực bằng đường tiêu hóa và tĩnh mạch.
- a. Nuôi dưỡng theo giai đoạn bệnh
* Viêm tụy cấp nhẹ - trung bình
Thời điểm cho ăn miệng: 3-7 ngày sau nhập viện, hết đau bụng, không nôn, buồn nôn, giảm men lipase, amylase.
Loại thực phẩm-dưỡng chất: dịch trong, với mức năng lượng và các chất dinh dưỡng như sau:
- Năng lượng: 2 ngày đầu 15-20 kcal/kg cân nặng, sau đó tăng dần 25-30 kcal/ kg cân nặng
- Đạm: 1,2-1,5g/kg cân nặng
- Tinh bột: 50-60% tổng năng lượng
- Béo: 0,7-1g/kg cân nặng
* Viêm tụy cấp nặng: gồm 3 giai đoạn:
Giai đoạn cấp – Giai đoạn ăn đường miệng – Giai đoạn hồi phục và dự phòng tái phát.
- Giai đoạn cấp:
Nuôi qua ống thông
+ Chỉ định: Đau bụng hay tình trạng bệnh buộc phải nhịn từ 5-7 ngày.
+ Chống chỉ định:
+ Huyết động không ổn với huyết áp trung bình < 60 mm Hg
+ Điểm Ranson > 4,3
+ Điểm Appach score > 17,2
+ Thời điểm: 48 giờ sau nhập viện
+ Đường nuôi: mũi tá tràng (dưới góc Treitz 20-120 cm), hỗng tràng, mũi-dạ dày.
+ Cách nuôi: Nhỏ giọt liên tục
+ Năng lượng: Suy đa cơ quan: 15-20 kcal/kg, sau đó 35 kcal/kg.
+ Đạm: 1,2-1,5g/kg; 1,2g/kg nếu có suy gan thận; 1,8g/kg nếu có dị hóa nặng. Loại đạm thường hay dùng là đạm thủy phân.
+ Béo: 0,7-1g/kg.
+ Selen: 500 μg/ngày
+ Vitamin E: 1600 đơn vị
+ Vitamin B1: đặc biệt ở bệnh nhân nghiện rượu
+ Calci: 500 mg/lần, ngày 2 lần
+ Magie: 200-300 mg/lần, ngày 2 lần
+ Bụng chướng
+ Đặt 2 ống thông, một qua dạ dày để hút bớt dịch, một qua ruột non để nuôi dưỡng.
+ Đổ lại dịch dạ dày vào sonde ruột non nếu dịch dạ dày > 500 ml, pH dịch dạ dày ≥ 6, có sử dụng thuốc ức chế bơm proton.
+ Thêm 8000 đơn vị lipase vào dung dịch nuôi ăn 4 lần/ngày. o Nuôi tĩnh mạch [10, 11]
Chỉ định: Đau bụng hay tình trạng bệnh buộc phải nhịn từ 5-7 ngày và nuôi tiêu hóa không đủ.
Chống chỉ định: huyết động không ổn định với huyết áp trung bình < 60mm Hg.
Thời điểm: 24-48 giờ sau nhập viện, an toàn khi triglycerid <400mg/dl hay 4,4mmol/l.
+ Năng lượng: Suy đa cơ quan, hội chứng refeeding: 15-20 kcal/kg, sau đó 25-30 kcal/kg.
+ Đạm: 1,2-1,5g/kg; 0,8-1,2g/kg nếu có suy gan thận; 1,8g/kg nếu có dị hóa nặng. Glutamin 0,3g/kg.
+ Béo: 0,8-1,5g/kg, nếu triglycerid > 12 mmol/l phải ngưng béo 72 giờ.
+ Glucose: 3-6g/kg
- Giai đoạn tập ăn miệng:
+ Chỉ định: hết đau bụng, hết buồn nôn, thèm ăn, không có biến chứng.
+ Cách cho ăn: cho ăn lượng nhỏ, tăng dần mỗi bữa, thời gian điều chỉnh 3-6 ngày. Ngày 1: nước súp trong hay oresol; ngày 2: sữa; ngày 3: cháo; ngày 4: cơm nhão. Hàm lượng béo 0,7-1g/kg/ngày.
+ Thất bại, ngưng ăn miệng: tỷ lệ: 20% đau bụng ngay sau ăn, 80% đau bụng sau 48 giờ.
Đối tượng:
+ Điểm Ranson score ≥ 3
+ Điểm Balthaza CT score > D
+ Lipase máu ≥ 3 lần mức bình thường khi bắt đầu ăn.
+ Nhịn hoàn toàn tiêu hóa trước đó.
- Giai đoạn ổn định, ngừa tái phát:
+ Thực phẩm nên ăn (giàu chất chống oxy hóa): sữa chua, rau xanh, đậu hũ, trái cây có màu tím như nho tím, quả việt quất, nấm linh chi, nghệ, thực phẩm giàu Magie như cá, các loại đậu, rau củ.. thực phẩm giàu vitamin E như rau mầm, các loại hạt có mầm…, dầu olive, thực phẩm giàu caroten như cà chua, cà rốt, quả gấc, rau xanh… thực phẩm giàu vitamin nhóm B như gạo lứt (nguyên cám), các loại đậu…leucithin.
+ Thực phẩm không nên ăn uống: rượu, thuốc lá, nước ngọt có gas, cà phê, thịt đỏ như thịt bò, thức ăn cay, đường, chất béo chuyển hóa (transfat), gạo xát trắng, bánh mì trắng.
Bài viết được tổng hợp trình bày bởi Trưởng khoa Dinh dưỡng - Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới
Trên đây là những thông tin về dinh dưỡng điều trị viêm tụy cấp mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc. Hãy thường xuyên theo dõi Bệnh viện Hữu Nghị Việt Nam Cu Ba Đồng Hới để cập nhật những tin tức có giá trị góp phần bảo vệ sức khỏe của bạn và những người thương yêu bên cạnh các bạn.
Mọi thông tin trên chỉ mang tính tham khảo, bạn có thể nhận tư vấn dinh dưỡng trực tiếp tại khoa Dinh Dưỡng, tầng 1 khu nhà 5 tầng.
